FSC-CCOO Galicia | 28 Maio 2025.

AGORA SI TOCA
  • Menú Documentos

    Articulo de opinión de Carlos Bravo publicado en "65 y más"

    Xubilación gradual e flexible: Diálogo social e pensións

      22/04/2025.
      Carlos Bravo, Secretario de Políticas Públicas y Protección Social de CCOO

      Carlos Bravo, Secretario de Políticas Públicas y Protección Social de CCOO

      O secretario de Políticas Públicas e Protección Social de CCOO, Carlos Bravo, publicou este artigo de opinión na revista "65 y más":

      España mantén un marco de concertación sobre Seguridade Social, entre as organizacións sindicais, empresariais e os sucesivos gobernos desde que en 1995 alcanzouse o Pacto de Toledo e instaurouse un sistema de concertación política e social, como garantía de preservación e reforzo das nosas pensións.

      Nese marco, en xullo de 2024 alcanzamos un novo acordo, asinado o pasado 18 de setembro, que permite seguir profundando nas distintas vías de compatibilidade entre o traballo e a pensión.

      Esta é unha cuestión que vén abordando desde hai décadas: xubilación parcial en varios acordos entre 2001 e 2024; xubilación activa, demorada, entre 2013 e 2024; xubilación flexible, xa recoñecida na lei e cuxa mellora está comprometida para ser mellorada durante 2025, incluso o Acordo de 2022 para unha Administración do Século XXI, entre outros, contemplaron estas cuestións.

      A lóxica desta parte dos acordos de concertación social é a de actuar, a través dun sistema de xubilación gradual e flexible sobre a idade efectiva de acceso á xubilación, adaptándoa ao incremento de esperanza de vida con boa saúde e ás distintas situacións e características individuais que presentamos as persoas que acreditamos distintas profesións, contornas persoais e familiares, situación económica, estado de saúde etc.

      O Diálogo e a Concertación Social, no marco do citado Pacto de Toledo, apontoan así, en España, unha vía de resposta e adaptación distinta ao incremento da esperanza de vida, do que fan un bo número de países europeos, que afrontan esa situación cun aumento xeneralizado da idade ordinaria de xubilación, obrigando a todas as persoas a acceder a esa situación máis tarde e con independencia das súas condicións e situación persoal.

      Así, no noso país, ese reto abórdase mediante a combinación cada vez máis equilibrada entre:

      1.- Posibilidades de anticipo da idade de xubilación: ben de maneira voluntaria a partir de 63 anos; ben por perda involuntaria do emprego a partir de 61 anos; ben por ter que asumir traballos penosos, tóxicos, insalubres ou perigosos; ben por ser obxecto dalgunha discapacidade.

      2.- Posibilidades de atraso da idade ordinaria de xubilación a través dos incentivos á xubilación demorada voluntaria.

      3.- Permitindo a compatibilidade entre o traballo e a situación de pensionista, ben de forma anticipada, a través da xubilación parcial; ben de forma demorada, a través da xubilación activa ou a xubilación flexible

      Os resultados son claros, nas últimas dúas décadas a idade efectiva media de acceso á xubilación atrasouse ao redor de dous anos, á vez que se crearon novos dereitos de xubilación anticipada e demorada, ou de compatibilidade entre o emprego e a pensión, cun sistema de incentivos ou desincentivos que foi mellorado nos últimos anos e que aínda ten marxe de mellora adicional.

      Cambio de paradigmaEste cambio de paradigma sobre a consideración do sistema de pensións como un mecanismo de rendas de substitución cando finaliza a vida laboral, a outro que, mantendo ese mesmo carácter, permite distintas opcións no acceso ou no tránsito entre a vida activa e a xubilación, resulta a forma máis adecuada de abordar esta cuestión e preservar o noso sistema de pensións para as xeracións actuais e para as futuras (especialmente das persoas que hoxe son máis novas), con características e un trato comparable ás distintas xeracións. Contribúese así con criterios de equidade á sustentabilidade social e económica do noso sistema de pensións e ao benestar da cidadanía.

      O último paquete de reforma pactado, que entra en vigor este 1 de abril, permite compatibilizar a xubilación demorada (atraso voluntario da idade ordinaria de xubilación), coa activa (tras cumprir a idade ordinaria de xubilación, pasar a traballar a tempo parcial e cobrar a pensión de forma parcial ou completa, con incrementos progresivos segundo os anos de demora voluntaria). Facilita ademais esta modalidade para as carreiras de cotización máis curtas, dando acceso, maioritariamente a mulleres, a unha parte da poboación traballadora que, ata o de agora, non podía facelo.

      Corrixiuse tamén a última peza que quedaba pendente dos recortes sufridos en Seguridade Social en 2013, baixo as políticas de austeridade extrema que se impuxeron entón para afrontar a dobre crise inmobiliaria e financeira, cun moi elevado custo social e que foron corrixidos nos sucesivos acordos nesta materia alcanzados no seo do Diálogo Social entre 2021 e este último de 2024.

      Esta última peza é a xubilación parcial, que permite acordar individual ou colectivamente, entre empregadora e traballadores, a compatibilidade entre traballo e pensión, pero de forma anticipada e antes da idade ordinaria de xubilación, facilitando unha saída progresiva das persoas que se xubilan parcialmente e unha substitución xeracional ao esixir a contratación dunha persoa como relevista.

      Aquí mellorouse a situación en distintos aspectos. Quen se xubila parcialmente vano a poder facer un ano antes, é dicir, anticipando ata 3 anos a súa idade ordinaria e van poder concentrar a xornada de traballo ao principio do período, se así se acorda. As persoas que se incorporan como relevistas melloran a calidade do emprego, que xa non poderá ser temporal e a tempo parcial, debendo ser indefinido, a tempo completo e nun posto de traballo non amortizable que, como mínimo, manterase ata dous anos despois da xubilación completa da persoa xubilada parcial.

      Xubilación parcial para todos os empregados públicosSe estende ademais a posibilidade de acceso á xubilación parcial ao conxunto de persoas que traballan en emprego público. Ata o de agora só podía acceder o persoal laboral, agora tamén poderá facelo o persoal funcionario e estatutario. Con todo, esta mellora de dereitos, aínda que entra en vigor tamén o 1 de abril, necesita medidas adicionais para garantir que o novo emprego, indefinido e a tempo completo, incorpórese cumprindo o mandato constitucional de acceso ao emprego público con criterios de mérito e capacidade, en condicións de igualdade.

      Para iso, é necesaria unha ampliación da capacidade de contratación actual das administracións públicas, limitada pola taxa de reposición de efectivos. É esta unha cuestión que debería ser xa resolta, para garantir o acceso efectivo á xubilación parcial no emprego público desde este 1 de abril de 2025. Neste sentido, véñeno demandado as organizacións sindicais, tanto durante o proceso de negociación que levou a cabo durante os primeiros meses de 2024, como desde que se subscribiu o acordo o pasado 18 de setembro.

      É preciso habilitar a posibilidade de contratación de prazas fixas adicionais. Neste sentido, a insistencia sindical ha dado como resultado o pasado 28 de marzo, que a Secretaría de Estado de Función Pública emitiu unha resolución que permite ampliar as ofertas de emprego público para dar cobertura á necesidade de relevistas de persoas xubiladas parcialmente.

      Con todo, o atraso excesivo en habilitar esa solución esixe, ou medidas transitorias adicionais para evitar que se atrase a entrada efectiva de exercicio deste acceso á xubilación parcial no sector público, ou celeridade das administracións públicas que viñan utilizando esta figura para o persoal laboral, para habilitar de inmediato os procesos de oferta de emprego público.

        •